به بچه های این سن نگاه کنید که چگونه برای توجه خاص، والدین خود را انتخاب می کنند و روی آنها انگشت می گذارند. برای مثال، وقتی که مادر وارد اتاق می شود، فرزند او لبخند دوستانه عمیقی می زند. وقتی مادر او را بغل می کند، صورت مادر را نوازش می کند، موی او را می کاود و تنگ به او می چسبد. وقتی احساس ترس یا اضطراب می کند، به آغوش او پناه می برد و به او می چسبد.
نظریه فروید در مورد دلبستگی
فروید اولین کسی بود که اظهار داشت پیوند عاطفی نوباوه با مادر، مبنای تمامی روابط بعدی است و پژوهش درباره پیامدهای دلبستگی، با دیدگاه فروید هماهنگ است. اما در مورد دلبستگی، مجادله نظری شدیدی هم صورت گرفته است. نظریه روان کاوی، تغذیه را شرایط اولیه ای در نظر می گیرد که والدین : نوزادان به کمک آن این پیوندهای عاطفی را برقراری می کنند رفتار گرایی هم بر اهمیت تغذیه تاکید می کند.
اما به دلایل دیگر، بنابر توجیه مشهور رفتارگرا، زمانی که مادر گرسنگی بچه را رفع می کند، بچه ها یاد می گیرند نوازشهای نرم، لبخندهای گرم و کلمه های تسلی بخش او را ترجیح دهند. گر چه تغذیه، زمینه ساز مهمی برای رابطه نزدیکاست، دلبستگی به ارضای گرسنگی وابسته نیست.
کردار شناختی دلبستگی
این روزها، نظریه کردار شناختی دلبستگی، مقبول ترین نظریه درباره پیوندهای عاطفی نوباوه با مراقبت کننده است. به عقیده کردار شناختی خیلی از رفتارهای انسان، در تاریخ ما به این علت تکامل یافته اند که به بقای ما کمک می کنند. جان یولبی (1969) که اولین بار این دیدگاه را در مورد پیوند نوباوه - مراقبت کننده مطرح کرد، از تحقیقات کنراد لورنز در مورد نقش پذیری بچه غازها الهام گرفت او معتقد بود که بچه انسان، مانند بچه حیوانات، از یک رشته رفتارهای فطری برخوردار است که به نگهداشتن والد نزدیک او، کمک می کند و احتمال محفوظ ماندن بچه از خطر را افزایش می دهد. تماس با والد، ضمنا تضمین می کند که بچه تغذیه خواهد شد، اما برلبی محتاطانه اشاره کرد که تغذیه مبنای دلبستگی نیست. در عوض، پیوند دلبستگی، خودش مبنای زیستی قدرتمندی دارد و می توان آن را در بستر تکاملی بهتر شناخت، بستری که بقای گونه در آن اهمیت بسیار زیادی دارد.
دلبستگی در چهار مرحله ایجاد می شود:
به عقیده بولبی، رابط نوباوه با والد، به صورت یک رشته علایم فردی آغاز می شود که والد را به طرف نوباوه می کشاند. به مرور زمان پیوند عاطفی صمیمی ایجاد می شود که توانائیهای جدید شناختی و هیجانی از آن حمایت می کند.
مرحله پیش دلبستگی (تولد تا 6 هفتگی)
انواع علایم فطری، چنگ زدن، لبخند زدن، گریه کردن، و زل زدن به چشمان والدین به نوزادان کمک می کنند تا با سایر انسانها تماس نزدیک برقرار کنند. وقتی که مادرها پاسخ می دهند، نوباوگان آنها را ترغیب می کنند نزدیک بماند، زیرا وقتی آنها را بلند می کنند، نوازش می کنند و به آرامی با آنها صحبت می کنند، تسلی می یابند. نوزادان در این سن می توانند صدای مادر خودشان را تشخیص دهند. اما آنها هنوز به مادر دلبسته نیستند، زیرا اهمیتی نمی دهند که با فرد نا آشنایی به سر برند.
مرحله دلبستگی در حال انجام (6 هفتگی تا 8-6 ماهگی)
در طول این مرحله، نوباوگان به مراقبت کننده آشنا به صورتی پاسخ می دهند که با یک غربیه فرق دارد. اما با اینکه نوباوگان می توانند مادر خود را تشخیص دهند، در صورتی که از او جدا شوند، هنوز اعتراض نمی کنند. بنابراین، دلبستگی در حال انجام است، ولی هنوز ایجاد نشده است.
مرحله دلسبتگی واضح (8-6 ماهگی تا 18 ماهگی -2 سالگی)
تاکنون دلبستگی به مراقبت کننده آشنا به وضوح مشهود است. نوباوگان، اضطراب جدایی نشان می دهند، یعنی وقتی که فرد بزرگسالی که به او تکیه کرده اند آنها را ترک می کند، ناراحت می شوند اضطراب جدایی بعد از 6 ماهگی در همه بچه ها وجود دارد و تا حدود 15 ماهگی شدید می شود. نوباوگان و کودکان نوپای بزرگتر، غیر از اعتراض کردن به ترک والد تلاش می کنند تا او را نزد خود نگهدارند.
به عقیده بولبی، کودکان در نتیجه تجربیات خود در طول این چهار مرحله، پیوند عاطفی با ثباتی با مراقبت کننده برقرار می کنند که در غیاب والدین می توانند از آن به عنوان یک پاگاه امن، استفاده کنند. این بازنمایی درونی، جزء مهمی از شخصیت می شود که به عنوان الگوی واقعی درونی، یا یک رشته انتظارات درباره در دسترس بودن شخصیتهای دلبستگی و احتمال فراهم آوردن حمایت در مواقع استرس، عمل می کند. این تصویر ذهنی، از کودکی و نوجوانی تا دوران بزرگسالی الگو یا راهنمایی برای کلیه روابط صمیمی در آینده می شود.